Wat is een legaat?

In het testament van een overleden dierbare staan bepalingen van verschillende aard. Het testament vermeldt bijvoorbeeld de erfstelling, dit houdt in de aanwijzing van de erfgenamen. Ook kan in een testament de executeur worden benoemd. De executeur is degene die er namens alle erfgenamen voor dient te zorgen dat de erfenis wordt beheerd, in de periode tussen het openvallen van de nalatenschap en het moment dat de erfenis is afgewikkeld. Verder kan er een legaat in het testament worden opgenomen. Een legaat is een bepaling waarbij een of meer specifieke goederen of een bepaald geldbedrag wordt nagelaten aan een specifiek persoon. Het opnemen van een legaat in een testament wordt ook wel legateren genoemd. Iemand die een legaat ontvangt is een legataris. 

In dit artikel gaan we in op de vraag: wat is een legaat? Ook leggen we uit hoe je een legaat kunt opeisen, of je hier erfbelasting over moet betalen en wat het verschil is tussen een legaat en een gift.

Vorderingsrecht in een testament

Een legaat is een vorderingsrecht in een testament, zoals een geldbedrag, woning of klassieke sportwagen. De legataris – ofwel iemand die een legaat ontvangt – is geen erfgenaam. Door een legaat kan de persoon die is overleden – de erflater – één of meerdere specifieke goederen aan een bepaald persoon nalaten, zoals een auto, horloge of schilderij. Ook kan een legaat een bepaald geldbedrag zijn. Een legaat moet worden opgenomen in een testament. De erflater kan bijvoorbeeld haar zeldzame Cartier collier legateren aan haar enige dochter. Een ander voorbeeld is dat de erflater in zijn testament een legaat van € 8.000 opneemt voor zijn buurvrouw door wie hij jarenlang liefdevol is verzorgd. Dat betekent dat die buurvrouw na het overlijden van de erflater een bedrag van € 8.000 uit de erfenis ontvangt. 

Wanneer is een legaat opeisbaar? 

Als in een testament een legaat is opgenomen, gaat het eigendom van het onroerende of roerende goed niet vanzelf over op de legataris. De erfgenamen dienen dit aan de legataris over te dragen. Soms kan dat door een eenvoudige overhandiging aan de legataris. Gaat het legaat om een onroerende zaak, dan betekent dit dat de overdracht via de notaris moet gebeuren. Indien het legaat ten laste komt van één specifieke erfgenaam, dan hoort die voor de overdracht te zorgen tenzij er een executeur is. Het legaat is direct na het overlijden opeisbaar als er niets anders is bepaald in het testament. Een uitzondering geldt voor een legaat van een geldsom. Dit legaat is pas zes maanden na het overlijden van de erflater opeisbaar.

Verschil tussen een legaat, schenking en gift 

Heel begrijpelijk halen sommige mensen de fenomenen legaten en giften door elkaar, terwijl die van elkaar verschillen. Een legaat is een ‘schenking’ die pas vrijkomt na het overlijden van de erflater. Schenkingen, donaties of giften worden gedaan bij leven. Naast het doen van een geste aan iemand om wie je geeft, is het mogelijk om met schenkingen en giften later ook erfbelasting te besparen. 

Raadpleeg een erfrecht advocaat 

Is er een legaat aan je toegewezen en heb je hulp nodig bij het opeisen van het legaat? Of wil je in jouw eigen testament een of meerdere legaten aan specifieke personen toewijzen en heb je hier vragen over? Een erfrecht advocaat kan je met raad en daad bijstaan en geeft je antwoord op al je vragen. Ook kun je een in het erfrecht gespecialiseerde advocaat raadplegen bij vragen van een andere aard, zoals de vraag wat is de legitieme portie en vragen over het kindsdeel, de wettelijke verdeling en wilsrechten.